Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα: “Ακραία Καιρικά Φαινόμενα: Ενημέρωση, Εκπαίδευσης και Προστασία”

Ιούν 14, 2021 | Διακρίσεις, Διακρίσεις, Καινοτόμες Δράσεις, Μη κατηγοριοποιημένο, Προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων, Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων

Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2020-21, υλοποιήθηκε από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τον Τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Ακραία Καιρικά Φαινόμενα: Ενημέρωση, εκπαιδευση και προστασία”.

Στόχοι του εκπαιδευτικού προγράμματος ήταν:

• η μελέτη των περιβαλλοντικών διαστάσεων και των πιθανών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής λόγω της έντασης του φαινομένου του θερμοκηπίου
• η αναζήτηση τρόπων παρακολούθησης, αναγνώρισης, εντοπισμού καθώς και μέτρων για την έγκαιρη προειδοποίηση (risk alert system) και προστασία από τα έντονα καιρικά φαινόμενα με την αξιοποίηση επαναχρησιμοποιήσιμων, ανοιχτών, χαμηλού κόστους τεχνολογιών καθώς και ελεύθερου λογισμικού / λογισμικού ανοιχτού κώδικα
• η παιδαγωγική αξιοποίηση των παραπάνω λύσεων καθώς και των μετεωρολογικών δεδομένων σε γνωστικά αντικείμενα των όλων των βαθμίδων του ΠΣΠΘ (προσχολικής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας), μέσα από μια διαθεματική και διεπιστημονική προσέγγιση της μελέτης του καιρού και του κλίματος
• η ανάπτυξη και καλλιέργεια κουλτούρας συνεργασίας μεταξύ των μαθητών και των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων του ΠΣΠΘ

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει αφενός διεπιστημονικό χαρακτήρα μιας και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών των (τυπικών) μαθημάτων της Φυσικής, της Μετεωρολογίας, των Μαθηματικών, των Αρχαίων Ελληνικών και της Πληροφορικής, υπερβαίνοντας όμως τα όρια αυτών των μαθητών, και αφετέρου είναι ταυτόχρονα διαθεματικό, καθώς η όλη διδακτική προσέγγιση/μεθοδολογία στηρίχθηκε στη φιλοσοφία STEAM, συνδυάζοντας γνώσεις και δεξιότητες για να ενισχύσει την κατανόηση των μαθητών για τις πολύπλοκες έννοιες που αφορούν στην κλιματική αλλαγή στην ολότητά τους.

Το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ, υπό την επιστημονική επίβλεψη της αναπληρώτριας καθηγήτριας του τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας κ. Κωνσταντίας Τολίκα.

Στο πλαίσιο του προγράμματος συνεργάστηκαν 11 εκπαιδευτικοί και 205 μαθητές από όλες τις βαθμίδες του ΠειραματικούΣχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, από το Νηπιαγωγείο, το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο.

Για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2020-21:

• πραγματοποιήθηκαν έντεκα (11) διαδικτυακές εισηγήσεις/διαλέξεις από την Επιστημονικά Υπεύθυνη του προγράμματος Δρ. Κωνσταντία Τολίκα, με κοινό τους εμπλεκόμενους μαθητές και εκπαιδευτικούς
• οι μαθητές σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους εκπαιδευτικούς εργάστηκαν τόσο με τους συμμαθητές τους όσο και με τους μαθητές άλλων τάξεων και βαθμίδων στο πλαίσιο των μαθημάτων τους, αξιοποιώντας σχετικό εκπαιδευτικό υλικό και φύλλα εργασίας
• αξιοποιήθηκαν ανοιχτές τεχνολογίες, εργαλεία και εξοπλισμός για τη δημιουργία επαναχρησιμοποιήσιμων, ανοιχτών και χαμηλού κόστους λύσεων που μπορούν να συμβάλλουν στην παρακολούθηση, έγκαιρη ενημέρωση και προστασία των τοπικών κοινωνιών από τα έντονα καιρικά φαινόμενα.

Στο πλαίσιο του προγράμματος παράχθηκαν και κατασκευάστηκαν τα παρακάτω:

• ένας πρότυπος μετεωρολογικός σταθμός σταθερής θέσης βασισμένος στον υπολογιστή μικρού μεγέθους Raspberry Pi (μετεωρολογικά δεδομένα σε πραγαμτιοκό χρόνο εδώ: https://thingspeak.com/channels/1010145)
• φορητοί μετρητές μετεωρολογικών δεδομένων βασισμένοι στον μικροελεγκτή BBC micro:bit και
  πειραματικές ρομποτικές διατάξεις βασισμένες στα προγραμματιζόμενα ρομπότ LEGO Mindstorms EV3 .
• Ανοιχτά διδακτικά μικρό-σενάρια διδασκαλίας και φύλλα εργασίας για όλα τα μαθήματα/γνωστικά του προγράμματος, με έμφαση στη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησή τους και ειδικότερα
  • Εκπαιδευτικό Σενάριο με τίτλο “Εκπαιδευτική Ρομποτική και Μετεωρολογία” το οποίο παρουσιάζει τα στάδια κατασκευής και τοποθέτησης ενός μετεωρολογικού σταθμού σταθερής θέσης βασισμένου σε ανοιχτές τεχνολογίες
  • Φύλλα εργασίας με θέμα “Κατασκευή φορητών μετρητών θερμοκρασίας, υγρασίας και ατμοσφαιρικής πίεσης βασισμένων στον μικρο-ελεγκτή microbit”
  • Φύλλα εργασίας για το μάθημα της Φυσικής και της Γεωγραφίας Α Γυμνασίου για την εξοικείωση των μαθητών με την ερμηνεία και την κατασκευή γραφικών παραστάσεων που αξιοποιούν δεδομένα θερμοκρασίας και βροχόπτωσης από τον  μετεωρολογικό σταθμό του σχολείου μας
• Μετεωρολογικός σταθμός σταθερής θέσης (τοποθετημένος στον χώρο του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης) βασισμένος στον υπολογιστή μικρού μεγέθους Raspberry Pi που θα έχει τη δυνατότητα μέτρησης σε πραγματικό χρόνο των εξής μεγεθών: θερμοκρασίας, σχετικής υγρασίας, ατμοσφαιρικής πίεσης, ύψους βροχής, ταχύτητα και κατεύθυνση του ανέμου
• Φορετοί (wearables) μετρητές θερμοκρασίας βασισμένοι στον μικροελεγκτή BBC micro:bit με δυνατότητα μέτρησης θερμοκρασίας, υγρασίας και σχετικής υγρασίας
• Ιστότοπος ανάρτησης σε πραγματικό χρόνο των μετεωρολογικών δεδομένων (https://thingspeak.com/channels/1010145)

Όλο το εκπαιδευτικό υλικό που παράχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος διέπεται από τις αρχές της ανοιχτής φιλοσοφίας (άδειες Creative Commons 4.0, BY, SA) με στόχο την ευρύτερη δυνατή αξιοποίηση του από της εκπαιδευτική κοινότητα.

Το πρόγραμμα παρουσιάστηκε/συμμετείχε

• στον τον Πανελλήνιο Σχολικό Διαγωνισμό διαγωνισμό Bravο Schools 2021 για τους 17 Παγκόσμιους Στόχους βιώσιμης ανάπτυξης όπου και διακρίθηκε λόγω της μεγάλης ενεργοποίησης & συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας που πέτυχε, κατά τον οποίο οι Ενεργοί Πολίτες του αύριο αναδεικνύουν τις προτάσεις τους για τη Δημιουργία ενός Καλύτερου Κόσμου και εντάχθηκε στο Δίκτυο σχολείων πρεσβευτών για τους 17 Παγκόσμιους Στόχους βιώσιμης ανάπτυξης In Action SDGs Schools Club. (Περισσότερα ΕΔΩ)
• στην εκδήλωση διάχυσης “Σχολείο σε Δράση” του ΠΣΠΘ (Παρουσίασης διαθέσιμη ΕΔΩ)
• στο 13ο Μαθητικό Συνέδριο Πληροφορικής με την εισήγηση “ Κατασκευή, παραμετροποίηση, τοποθέτηση και διαχείριση ενός πρότυπου μετεωρολογικού σταθμού βασισμένου σε ανοιχτές τεχνολογίες στο πλαίσιο του έργου «Ακραία Καιρικά Φαινόμενα: ενημέρωση, εκπαίδευση και προστασία»” (Παρουσίαση διαθέσιμη ΕΔΩ)